Met de menopauze wordt het moment bedoelt dat de vrouw ophoudt met menstrueren. Doordat de eierstokken geen vruchtbare eitjes meer overhebben stopt de productie oestrogenen en progestagenen, of deze productie neemt sterk af.

Of er sprake is van een menopauze kan pas achteraf na verloop van tijd worden geconstateerd. Als er gedurende een jaar geen menstruatie meer is, dan is er officieel sprake van de menopauze en is het duidelijk dat eventuele klachten hieraan kunnen worden toegeschreven.

Deze eerste fase van de menopauze wordt perimenopauze of climacterium  genoemd, maar in de volksmond spreekt men vooral over De Overgang. In deze fase raken de eicellen op die al vanaf de geboorte in het vrouwenlichaam aanwezig zijn. Ook worden hormoonspiegels (die van oestrogeen en progesteron) onstabiel, en tenslotte neemt de menstruatie af. Dit laatste kan geleidelijk of plots gebeuren. Als de menstruatie geleidelijk afneemt is dat te merken aan bloedingen die minder worden of aan een langere tijd tussen twee menstruaties.

Deze periode (de overgang dus) kan enkele jaren duren.